Samenvatting
toespraak bij de start van de scholengemeenschap "Katholieke Scholen van
Dilbeek-Ternat".
Frans Schroons, hoofdbegeleider Basisonderwijs
De start van een scholengemeenschap in het
basisonderwijs is een belangrijk en nieuw gebeuren. Het is zoals een kind dat
geboren wordt. In het basisonderwijs mogen we daarbij spreken over een echte
baby-boom met 47 pas gevormde scholengemeenschappen. In het bisdom
Mechelen-Brussel vormen nog vier scholen pas volgend schooljaar een
scholengemeenschap, 2 scholen wensen niet in te stappen en één school heeft
geen partners gevonden. Een geboorte is aanleiding tot een feest, maar de
ervaring dat een baby veel zorg nodig heeft, moeten we meedragen in het
achterhoofd. De juiste temperatuur en de juiste voeding zijn belangrijk. Men
moet eveneens goed weten dat een gezonde baby soms weent en de rust verstoort.
Men moet weten dat de puberteit al vlug voor de deur staat en moet doorlopen
worden om te komen tot een zelfbewuste volwassene. Een volwassene, hopelijk
blijvend met kinderogen vol vragen en verwondering.
Deze scholengemeenschap kiest als slogan 'SAMEN voor BETER'. Twee
belangrijke begrippen: SAMEN: Het beroep van leerkracht is soms een eenzaam
beroep, als je het bekijkt naar contact met volwassenen. Elkaar beter leren
kennen is een positief punt. Het is een eerste stap op de weg naar echte
samenwerking. Dit in tegenstelling met leerkrachten, die elk in hun eigen klas
het warm onderwijswater staan uit te vinden. Het tempo, waaraan dit proces tot
samenwerking zal verlopen, dient goed in het oog gehouden. Het is niet goed te
vlug te gaan en onderweg zijn bemanning te verliezen. Verlies niet uit het oog
dat op de weg van dit proces de pedagogische begeleiding klaarstaat om mee te
gaan als een geïnteresseerde partner. In dit opstartmoment is het belangrijk de
juiste man of vrouw op de juiste plaats in te zetten. Zeker nu het
schoollandschap op dat vlak zeer sterk wijzigt. BETER: dit duidt op de
kwaliteit van het onderwijs. Zorgen voor een kwalitatief goed onderwijs is een
plicht voor iedereen. Het is een plicht, die wij op ons laden ten aanzien van
onze kinderen. Deze scholengemeenschap zal haar waarde moeten bewijzen aan de
hand van de winst aan kwaliteit. Deze start is een historisch moment voor de
scholengemeenschap Dilbeek-Ternat en voor heel het basisonderwijs. Wij geloven
in de extra kansen, die hier geboden worden. De toekomst zal moeten uitwijzen
tot waar dit alles kan leiden. In elk geval staat dit vast: het schip is te
water gelaten. Ik wens het schip en zijn bemanning een goede vaart!
Samen
op weg ... in het passende schoeisel.
Jo Coppens
Allemaal staan we hier in onze kinderschoenen.
We zetten voorzichtige passen: de situatie is vreemd en onzeker. Alles is
nieuw. De jonge drager zoekt eigenlijk naar veiligheid en geborgenheid. Ze
herinneren ons aan Jezus' woorden: 'Als gij niet wordt als kinderen, zult gij
nooit het Rijk Gods bereiken. Als je niet in deze schoenen gaat staan, als je
niet met de kleinen wilt optrekken, dan wordt je klas, je groep, je school
nooit een hemel op aarde. Zet een stap terug en trek de kinderschoenen opnieuw
aan, speel kind en wordt opnieuw kind ... om ze te begrijpen.
Baskets en sportschoenen worden gedragen door wie de
kinderschoenen ontgroeid zijn. Jonge mensen die sportief in het leven staan,
volgen niet altijd de kortste weg, maken omwegen, dwalen af, willen ongebaande
wegen gaan. Dit tot grote zorg van hun ouders en opvoeders en directies. Deze
schoenen verslijten vlug omdat jonge mensen in hun snelle vaart bruusk keren,
plots stoppen en botsen. Ga ook in deze schoenen staan en trek ermee door de
ontdekkingstocht van het leven.
Soms is het goed te kiezen voor bergschoenen. Bergschoenen worden
niet altijd gedragen, enkel bij grote inspanningen, een lange weg, een zware
klim, om moeilijke toppen te bereiken. Voor sommigen onder ons is schoollopen
zo'n zware opgave. Mensen die kiezen voor bergschoenen zijn mensen die iets
aandurven, die van aanpakken weten, die niet bij de pakken blijven neerzitten.
Zij gaan met veel wilskracht het nieuwe schooljaar tegemoet. Taaie volharders
zijn het. Trek af en toe deze bergschoenen aan. Weet hierbij dat je er nooit
alleen voor staat! Samen kunnen we naar de hoogste toppen.
Wie kiest voor damesschoenen met hoge hakken of plateauschoenen geraakt
waarschijnlijk niet goed en snel vooruit. Ze worden gedragen door mensen die
zich wat hoger willen plaatsen, die het misschien wat beter weten, die zowat
alles kennen. Hoge hakken bieden echter weinig stabiliteit. Je loopt het risico
te vallen of je voet om te slaan. Maar misschien is dat ook de bedoeling niet,
het is gewoon leuker wat meer overzicht te krijgen. We kunnen echter ook eens
op de tenen gaan staan en zo wat verder en dieper kijken. En kom je toch te
val, wij brengen je wel met je twee voeten opnieuw op vaste grond. Samen kunnen
we dat!
Het is verstandig soms eens in laarzen te stappen. Ze worden
gedragen voor het vuile werk, door ... de veldwerkers, je kent ze wel !
een landbouwer op het land, een poetsende huismoeder , een brandweerman in vuur
en as, het onderhoudspersoneel en de werkmannen. In hun zoeken en ploeteren,
want door anderen als 'vuil werk' wordt beschouwd, leveren zij prachtig
resultaat. En … ja, we lopen aan deze mensen zo vlug voorbij! Denk ook aan
onderhouds- en technische ploeg. Ga ook eens in hun schoenen staan en maak
jezelf nuttig zonder dat er iemand naar vraagt.
Soms is het nodig balletschoentjes aan te trekken.
Balletschoentjes verwijzen naar soepelheid. Ze doen ons denken aan lenigheid.
Op school oefenen we ons lichaam om lenig te blijven, oefenen we onze geest in
vaardigheden en ons hart in vriendschap. Het is niet altijd eenvoudig om in
onze klas, groep of school soepel te blijven in alle omstandigheden, om niet
vast te roesten in steriele standpunten, om niet te blijven steken in eigen
gelijk. Balletschoenen laten ons draaiend de wereld rondom zien, soms wat
hogerop ... maar steeds sierlijk en elegant ... en af en toe eens steunend
bij de partner. Oefen eens in je balletschoenen en leef van harte en ten volle
mee met iedereen om je heen.
Ik zie er op schaatsen , leerlingen en leerkrachten, die moeten
vertrekken van een smalle basis. Ze weten zich maar met veel moeite overeind te
houden. Er zijn natuurlijk mensen die op schaatsen tot mooie en kunstige
bewegingen in staat zijn, maar ... slechts na veel oefenen, na veel vallen
en na veel opstaan én dankzij mensen die hen ondersteunen. Waag je nu en dan op
de schaatsen, maar begin samen! Blijf in de nabijheid van anderen en laat hen
tijdig los. Zo komen ze op eigen benen te staan.
Sommigen zullen kiezen voor soldatenschoenen. Ze worden gedragen
door mensen die in de pas lopen, die weinig bewegingsvrijheid nemen, die doen
wat anderen hen opdragen. Soms is het noodzakelijk om in de pas te blijven, om
samen en eensgezind naar iets toe te groeien. Word hierbij echter geen
kudde-mensen zonder persoonlijkheid. Denk met ons mee en neem
verantwoordelijkheid op. Wij willen in je schoenen staan en we nodigen je
vandaag uit om je talenten op creatieve wijze te gebruiken.
Meestal trekken we gemakkelijke alledaagse schoenen aan. Ze zijn
gemakkelijk en klassiek, maar ook stevig en ze kunnen tegen een stootje. Ze
doen denken aan het gewone leven van elke dag, dat ook boeiend kan zijn. Ze
spreken van geloof in de kleine dingen, van volgehouden inzet, van dag na dag
met nieuwe moed herbeginnen en langzaam opbouwen Geniet ook van deze tocht maar
tracht elkaar niet te schaduwen.
Na een zware tocht je pantoffels kunnen aantrekken! Ken je dat
gevoel! Heerlijk niet! Zo losjes en ontspannend, zacht en soepel lopen. Niemand
hoort je aankomen en je sloft maar rustig verder en ... Af en toe eens
stil staan is een must! Wij gunnen jullie regelmatig zo'n momenten. Laat ze
echter niet te lang duren ... anders is een pantoffelheld vlug geboren.
Veiligheidsschoenen zijn op bepaalde momenten meer dan
noodzakelijk! De stalen tip en hiel beschermen ons tegen tenen-trappen en
houden ook onze lange tenen veilig binnenschoens. Met deze schoenen kun je
tegen een stootje, ben je voorbereid om spot en kritiek te incasseren. Wij
hopen dat je deze voetbeschermers niet de hele tijd draagt, laat ook wat ruimte
voor vrije uitloop en neem af en toe wat risico.
In een stofferige tijd ben je beter op sandalen. Zij zorgen voor
een open sfeer. Je staat er dicht mee bij de grond en toch geven ze voldoende
bescherming voor het luchtige werk. Je voeten wat laten overspoelen of je laten
onderdompelen door iets nieuws. Laat enkele initiatieven ongedwongen op je af
komen en geniet er zo van.
En wat denk je van blootsvoets, ja gewoon blootvoets, ... zonder nadenken,
je intuïtie volgend op stap gaan! En ... echte voeling blijven houden. En
van zwemvliezen ... en van klompen ... en van skeelers ... en
van snowboots ... en van rijlaarzen ... en van watersletsen ... en
van strandschoenen ... en van ....
Welke schoenen draag jij meestal? Heb je al eens andere modellen geprobeerd ?
Een wijze indiaan bad ooit :
Grote Manitou laat mij nooit oordelen over mijn medemensen zonder dat ik
minstens veertien dagen in hun schoenen heb gestaan.
In naam van mijn collega directies wens ik jullie een aangenaam en boeiend
schooljaar en besluit met : 'wie het schoentje past, trekke het aan' .
Verwerking
startdag 17 september 2003
-
Het opzet van een scholengemeenschap
Een scholengemeenschap (SG) wordt opgericht om de samenwerking tussen scholen
te bevorderen. Onderliggend zien we een rationeel beleid van de overheid. Een
SG moet minimum 900 kinderen tellen. De overheid stimuleert het oprichten door
een extra omkadering rond informatie en communicatietechnologie (ICT), zorg en
administratieve ondersteuning toe te kennen aan de samenwerkende scholen. De
reeds bestaande samenwerking op directieniveau, de ICT-invulling, de
gezamenlijke sportmanifestaties en studiedagen waren voor ons een stimulans om
te starten. . Onze SG maakte ook afspraken om samen te werken met twee scholen
uit het Buitengewoon Onderwijs. Dit alles werd door alle Raden van Bestuur in
een overeenkomst vastgelegd . Naast de decretaal vastgelegde opdrachten
(opsomming geven !) kan de SG ook afspraken maken rond de overdracht van
lestijden en punten, het zorgbeleid, het gebruik van infrastructuur, het
personeelsbeleid, en alle materies waarover binnen de SG een consensus
ontstaat. Het Comité van afgevaardigden van de schoolbesturen van de
scholengemeenschap (CASS), waakt hierover. Het college van directeurs (CODI)
bereidt voor en voert uit. Bij het doorgeven en uitwisselen van projecten (op
alle niveaus), door het hospiteren, door het gezamenlijk bijwonen van
studiedagen, door occasionele ontmoetingen en samenwerking... doen we aan
expertiseverruiming. Rationele taakverdeling vermindert zo de planlast én
'samen voor beter' is eigenlijk werken aan vernieuwing. Door de
scholengemeenschap verstevigen we de positiebepaling van het vrije net binnen
onze gemeente en daarbuiten. Kortom: de scholengemeenschap zal een meerwaarde
betekenen wanneer wij er voor open staan en wanneer de wil van samenwerking
aanwezig is en blijft.
-
Mogelijke invullingen
Bij periodieke samenkomsten via leeftijdsgroepen (elke leeftijdsgroep telt
maximum 25 leerkrachten) bieden wij de kans tot samenwerking. Hiernaast bestaat
de mogelijkheid tot uitbouwen van een kerngroep (?) o.l.v. een coördinator.
Overlegmogelijkheden trachten we, waar mogelijk, binnen de schooluren te
organiseren (inschakeling van stagiairs, ...), eventueel
personeelsvergadering-vervangend. Informele contacten en eigen initiatieven,
via email, tijdens studiedagen en open-klasdagen, ... kunnen ook voor een
meerwaarde zorgen. Op de startdag werden we aangenaam verrast door het
aanreiken van zovele wijzen van 'invullen' of concretiseren . Hier volgt een
bloemlezing van mogelijkheden: Ideeën uitwisselen, Agenda, Brainstorming,
Pedagogische studiedagen per leeftijd, Klasbezoeken, BO : samenwerking met
kleuteronderwijs, Gezamenlijke projecten, Uitleendienst/spelotheek,
Kinderboerderij,Tips voor schoolreizen, Projecten met scholen in nabijheid,
Doorgeven materiaal en info, Projecten, Kloof eerste leerjaar - kleuters,
Uitwisselen van lesmateriaal, Info rond werkvormen, Teambuilding promoten,
Mailadressen doorgeven, ....
-
Personeelsbeleid
De SG zal afspraken maken over enkele aspecten van het personeelsbeleid. Het
kan dan b.v. gaan over het wervingsprofiel, de taakinvulling, inzetbaarheid van
de personeelsleden, verlofstelsels,. Ook omtrent functiebeschrijvingen,
functioneringsgesprekken, klasbezoeken, evaluaties, ... zal er
ongetwijfeld van gedachten worden gewisseld. Evenwel: niet teveel hooi ineens
.... Geen verkeerde informatie: de autonomie van elke inrichtende macht inzake
aanwerving en benooeming van personeelsleden blijft gehandhaafd. Het
schoolbestuur is de werkgever en kiest haar personeel. Slechts vanaf 1
september 2005 gelden enkele bepalingen uit het decreet rechtspositie evenwel
ook voor de SG (dus: de individuele school overstijgend) zoals b.v. de
reaffectatie Voordeel: reaffectatie loopt eerst binnen de eigen
scholengemeenschap; tijdelijken kunnen vlugger binnen de eigen
scholengemeenschap te werk gesteld worden; vorming van eigen
personeelspool, ... De functies ICT en Zorg worden reeds
schooloverschrijdend ingevuld.
-
Zorgcoördinator "Karolien De Leemans"
De taakomschrijving met accenten rond school, team en leerling staan duidelijk
beschreven in het decreet. De samenwerking met het CLB staat ook centraal.
Leerlingengegevens kunnen binnen de SG op een meer overlegde manier ter
beschikking gesteld worden (b.v. bij overgang naar een andere school van de
scholengemeenschap én / of naar scholen in de bovenbouw S.O.). De
zorgcoördinator leidt de overlegmomenten met alle zorgbegeleiders van de SG.
Zij heeft vaste tweewekelijkse zitdagen op elke school. Zij zorgt ook voor
oplijsting van alle zorginitiatieven binnen de SG en voor het inventariseren
van boeken, methodes, zorgmateriaal, .... Een noodzakelijke opdracht is
het samen opstellen van stappenplannen en werkfiches. Zij voorziet een
permanente bijscholing en overleg met deskundigen voor zichzelf en voor de
zorgbegeleiders.
-
Financiering
Dit gebeurt door de overdracht van een (beperkt) percentage van de
werkingsmiddelen a rato van het leerlingenaantal van elke school. Jaarlijks
wordt een begroting opgemaakt. Uitgangspunt bij het aanwenden van de middelen
moet zeker zijn: een meerwaarde voor leerlingen en werking! De directies zorgen
voor een blijvende druk naar departement vanuit DCBaO(?), via de
directie-acties. Wij ijveren voor meer geldelijke middelen én voor een
vrijgesteld coördinerend directeur.
-
Samenwerking met BO-scholen
Bij de start beperkt deze samenwerking zich tot bezoek en uitwisseling op
directieniveau en zorgbegeleiders. Het BO neemt actief deel aan het college en
heeft een volwaardige vertegenwoordiger in het CASS.
-
Nut voor de kinderen
Dit is inherent aan onze onderwijs- en opvoedingsopdracht. Via
uitwisselingsprojecten bij preventie, sport en spel, verkeer en
veiligheid, ... en de ict-lessen zorgen we voor een meerwaarde bij alle
kinderen van de scholengemeenschap. Projectdoorstroming zien we groeien in de
nabije toekomst.
-
ICT
Karen, Kevin en Gery, onze ICT-ers verzorgen de leerlijn vanaf de vierjarigen tot de
zesdeklassers. Hiernaast staan zijn paraat bij technische ondersteuning in de
klassen en de uitbouw van het intern netwerk binnen elke school. De uitbouw van
een eigen website van de SG behoort eveneens tot hun opdracht.
-
Ouders
Via de deelname aan eigen of gezamenlijke info-avonden trachten we in te spelen
op het aanbod vanuit elke oudervereniging. Via de website en via periodieke
briefing met realisaties en planning trachten we de ouders actief te betrekken.
|
|
|